De rekening betalen voor de fouten van je aannemer: Vlaamse regering verstrengt ketenaansprakelijkheid bij illegale tewerkstelling

11/10/2023

Bedrijven die werken met (onder)aannemers zijn zich er (hopelijk) reeds van bewust dat de wetgever in sommige gevallen voorziet in een zgn. ketenaansprakelijkheid, waarbij de opdrachtgever ook aansprakelijk kan worden gesteld voor tekortkomingen van zijn aannemer. Denk hierbij aan de hoofdelijke aansprakelijkheid voor achterstallig loon verschuldigd aan de werknemers van de aannemer, waarbij tevens afwijkende regels zijn voorzien voor de bouwsector.

 

In Vlaanderen is eveneens voorzien in een ketenaansprakelijkheid indien de aannemer werknemers tewerkstelt zonder de nodige verblijfsvergunningen. Naar aanleiding van enkele schandalen die het afgelopen jaar in de pers zijn verschenen, heeft de Vlaamse regelgever beslist om op dit vlak de duimschroeven aan te draaien. 

 

Een ontwerp van Vlaams decreet inzake ketenaansprakelijkheid beoogt een einde te maken aan illegale tewerkstelling van buitenlandse werknemers en malifide constructies in Vlaanderen. Momenteel stelt de regelgeving immers dat de ketenaansprakelijkheid wordt doorbroken indien de opdrachtgever zijn aannemer schriftelijk laat verklaren dat hij geen illegaal verblijvende onderdanen van landen buiten de EU tewerkstelt of zal tewerkstellen – een clausule die aldus regelmatig in aannemingsovereenkomsten wordt voorzien. Op die manier ontsnapt de opdrachtgever of hoofdaannemer vaak van alle verantwoordelijkheid. De Vlaamse regelgever wil hier nu perk en paal aan stellen.

Het ontwerp van decreet verplicht bedrijven om een “minimale zorgvuldigheidstoets” uit te voeren wanneer zij samenwerken met een (onder)aannemer, om zo het ontduiken van verantwoordelijkheden te voorkomen. Door deze minimale zorgvuldigheidsplicht zullen opdrachtgevers en (hoofd)aannemers bepaalde gegevens van rechtstreekse (onder)aannemers moeten opvragen om te staven dat deze laatsten voldoen aan de wettelijke voorschriften. Wanneer de opgevraagde gegevens illegale tewerkstelling aan het licht brengen, of wanneer onvoldoende gegevens aanwezig zijn, wordt de opdrachtgever of (hoofd)aannemer verplicht om de (onder)aannemer hierop aan te spreken. Als de (onder)aannemer vervolgens niet zou ingaan op voormelde vraag, is de opdrachtgever of (hoofd)aannemer verplicht om de Vlaamse sociale inspectie op de hoogte te stellen.

De opdrachtgever en hoofdaannemer kunnen in principe enkel worden bestraft indien zij voorafgaand op de hoogte zijn van de illegale tewerkstelling. Dit moet worden aangetoond door de Vlaamse Sociale Inspectie en dat kan volgens het ontwerpdecreet ‘met alle mogelijke bewijsmiddelen’.

 

Eind 2022 heeft de Vlaamse minister van Werk, Jo Brouns, zijn intentie aangekondigd om dit nieuwe decreet in te voeren. Het ontwerp van de tekst werd op 5 oktober jl. goedgekeurd in de bevoegde commissie – nu wacht nog de goedkeuring door het Vlaamse Parlement. Het doel was dat dit decreet tegen de zomer van 2023 van kracht zou worden - hetgeen echter niet gelukt is. 

Reliance Littler houdt u zoals steeds op de hoogte!